انگليسي‌ها و آمريكائي‌هاي بدسابقه
جنگ دوم جهاني يكي از تاريك‌ترين ادوار تاريخ را براي ايراني كه دخالتي در جنگ نداشت و رسماً اعلام بي‌طرفي كرده بود رقم زد. روسها، انگليسي‌ها، هندي‌ها و آمريكائيها با سلاح ، و هزاران لهستاني كه از زندانهاي شوروي گريخته بودند، به صورت بي‌سلاح، كشورمان را مورد هجوم قرار دادند و موجي از تشنج، تخريب، جنايت و نابساماني را به وجود آوردند و سبب قحطي و گرسنگي در كشور شدند. جنايات آنها به صورت هزاران سند، در آرشيو سازمان اسناد ملي ايران موجود است . مطلب حاضر چكيده‌اي از اسناد است كه نوع روابط انگليسي‌ها و آمريكائيها را با مردم و جامعه ايران نشان مي‌هد.
● به موجب شكايت نامه‌اي كه در 16/7/1320 (43 روز پس از اشغال ايران توسط متفقين) به وزارت داخله ايران (وزارت كشور) رسيد، انگليسي‌ها گندم ايران را با هدف بي‌نان كردن مردم مي‌برند. به موجب اين نامه خيابان منتهي به اداره اقتصاد شاهد حمله مردم با سنگ به در و پنجره بانك شاهنشاهي و همچنين به كاميونهاي حامل سربازان انگليسي بود. با اولين حمله به كاميونها، سربازان انگليسي به سوي مردم آتش گشوده، سه نفر را به قتل رساندند، سه نفر را نيز مجروح كردند.
● به موجب شكايت نامه‌اي كه در 13/7/1322 به وزارت كشور رسيده افراد ارتش آمريكا در اراضي كشت شده و كشت نشده حوالي قزوين بدون كسب اجازه از صاحبان املاك چادر زده زمينهاي زراعي مردم را خراب كرده در حال احداث ساختمان براي خود هستند و آب قنات‌ها را نيز براي اقدامات خود تصرف كرده‌اند.
● به موجب شكايت‌نامه‌اي كه در تاريخ 6/4/1322 به وزارت كشور رسيده، سربازان آمريكائي غالباً در حالت مستي به مدارس دخترانه شهر اراك يورش مي‌برند و به آزار دختران و اولياء مدارس مي‌پردازند و در مواردي كه درب مدارس بسته است نيز با لگد درب را از پاشنه درمي‌آورند.
● كلانتري 3 تهران در تاريخ 1/6/1323 به وزير كشور گزارش داد روز 21/5/1323 يك افسر انگليسي از مغازه‌اي در خيابان استانبول مقدار 30 كيلو آرد، چهل قوطي گوشت و از مغازه ديگر مقدار زيادي تيغ صورت تراشي و از يك گاراژ 5 حلقه لاستيك نو را به سرقت برده است.
● وزارت كشور در تاريخ 27/6/1322 در گزارشي به اداره سوم سياسي وزارت امور خارجه اعلام كرد يك كاميون آمريكائي به رانندگي «جان پوتيت» يك زن عابر به نام شيرين را كه در حال عبور از عرض خيابان بود زير چرخهاي خود له كرد. موضوع به سفارت آمريكا اطلاع داده شد و سفارت نيز گفت به بازماندگان متوفي خون‌بها داده خواهد شد.
● كلانتري 4 تهران در گزارشي به وزارت كشور نوشت در روز 13 آبان 1323 يك نفربر انگليسي به دليل مست بودن راننده آن در حالي كه به سرعت مسير شمال به جنوب خيابان پهلوي را طي مي‌كرد در چهار راه پهلوي ابتدا پاسگاه پليس مستقر در چهار راه را منهدم و سپس به سمت چپ خيابان منحرف شده با درختي تصادف كرد. پاسيار سيف رئيس شهرباني مي‌گويد راننده نفربر و كليه سربازان انگليسي مستقر در آن مست بوده‌اند.
● وزارت كشور در تاريخ 7/9/1323 در گزارشي به وزارت امور خارجه اعلام كرد نيمه شب گذشته گروهي از سربازان آمريكائي در حالت مستي به روي سربازان ايراني آتش گشوده يكي از آنان را كشته و تعدادي را نيز مجروح كرده‌اند.
● معاون وزارت امور خارجه در تاريخ 11/5/1321 در گزارشي به وزارت كشور با اشاره به حادثه تصادف يك اتومبيل انگليسي با يك عابر به نام فضل‌الله حاتمي كه منجر به قتل مشاراليه شد، اعلام كرد مطابق مقررات جاري نظاميان انگليسي از حق معافيت قضائي (كاپيتولاسيون) برخوردارند.
● سرپاس دادسر رئيس اداره كل شهرباني در تاريخ 26/7/1321 به وزير كشور نوشت سفارت انگليس طي امريه‌اي خواستار تحت نظر گرفتن اعمال و رفتار جمعي از مردم در تهران و شهرستانها شده و اسامي آنان را نيز اعلام كرده است. وي نسخه‌اي از اين امريه را به وزارت امور خارجه نيز ارسال كرده است.
● فرمانداري قم در نامه‌اي به وزارت كشور، شكوائيه جمعي از كشاورزان معترض قمي را ارسال كرده است. در اين شكوائيه، كشاورزان قمي گفته‌اند كه نظاميان انگليسي در اراضي آنان سرگرم احداث فرودگاه هستند و براي تسطيح اراضي، باغات ميوه آنان را تخريب كرده‌اند.
● پاسيار سيف رئيس شهرباني كل كشور در تاريخ 24/10/1322 در نامه‌اي به وزارت كشور نوشت روز 12/10 دو نظامي آمريكائي كه قصد ربودن يك بانوي ايراني به نام طوبي را داشتند با مقاومت وي روبرو شدند در نتيجه او را به سختي مضروب و مجروح كردند به طوري كه با سر و صورت خونين به بيمارستان شفا منتقل گرديد. نظاميان نيز گريختند.
● كفيل شهرباني كل كشور در تاريخ 26/4/1323 در نامه‌اي به وزارت كشور نوشت از روز اول لغايت 19 ماه جاري تنها رانندگان قواي متفقين در تهران بر اثر مستي و رانندگي نامطلوب عامل قتل 9 نفر و جراحت 17 نفر بوده‌اند.
۱ . بهروز قطبي، گزيده اسناد جنگ جهاني دوم در ايران، انتشارات اطلاعات، 1381، ص 58.
۲ . همان، ص 193.
۳ . همان، ص 218.
۴ . همان، ص 314.
۵ . همان، ص 251.
۶ . همان، ص 340.
۷ . همان، ص 344.
۸ . همان، ص 147.
۹ . همان، ص 169.
۱۰ . همان، ص 183.
۱۱ . همان، ص 268.
۱۲ . همان، ص 304.