اعلاميه انگليسي بالفور درباره تأسيس اسرائيل و واكنشهاي رسانه‌اي
البته نويسنده مقاله ناهوم سوكولف كه داراي گرايشهاي افراطي صهيونيستي است مي‌كوشد مطالب نشريات انگلوساكسون را به عنوان ادله‌اي در اثبات تفكرات صهيونيستي به خوانندگان بقبولاند.
دوم نوامبر 1917 سرآغاز فصلي تازه در تاريخ صهيونيسم است: روز اعلاميه. آنچه در زير نقل شده است نامه‌اي است كه آرتور جيمز بالفور وزير امور خارجه
انگليس خطاب به لرد روچيلد نوشته و در آن حمايت دولت انگليس را از آرمانهاي صهيونيستي و نظر مساعد اين دولت را در قبال تاسيس يك موطن ملي براي قوم يهود در فلسطين اعلام داشته است:
وزارت امور خارجه
2 نوامبر 1917
"لرد روچيلد عزيز با مسرت فراوان به نمايندگي از جانب دولت اعليحضرت، اعلاميه حمايت از آمال صهيونيستي يهوديان را كه به كابينه تسليم شده و مورد تصويب قرار گرفته است ابلاغ مي‌دارم:
دولت اعليحضرت، تأسيس يك موطن ملي براي قوم يهود را در فلسطين با ديده مساعد مي‌نگرد و تمامي تلاش خود را براي تسهيل تحقق اين هدف به كار خواهد گرفت، البته با درك كامل اين نكته كه هيچ اقدامي مغاير با حقوق مدني و مذهبي جوامع غير يهود موجود در فلسطين يا حقوق و موقعيت سياسي كه يهوديان ساكن در كشورهاي ديگر از آنها برخوردارند، صورت نخواهد گرفت.
سپاسگزار خواهم شد چنانچه اين اعلاميه را به فدراسيون صهيونيستي ابلاغ كنيد.
ارادتمند شما
آرتور جيمز بالفور
با صدور اين اعلاميه، بدون شك لحظه بزرگي در تاريخ قوم يهود فرا رسيد. موطن باستاني ما بار ديگر براي ايجاد تمدن قد علم كرده است. نوزده قرن است كه فلسطين به بيابان تبديل شده است، نوزده قرن است قوم يهود كه از سرزمين خود محروم شده است در جستجوي مكاني براي آزادي روح خود و كار و فعاليت به هر جائي سركشيده است و نسل اندر نسل، روياي بازگشت به صهيون را در سر پرورانده و براي تحقق آن دعا و نيايش كرده است.
آرزوهاي هرتزل جامعه عمل به خود مي‌پوشد. دولت انگليس با عزت واحترام با يهوديان جهان سخن مي‌گويد.
زمان برپائي يك موطن جديد بر روي ويرانه‌هاي گذشته، بازسازي كانون ملي و كار و فعاليت آزادانه در سرزمين آزاد يهوديان فرار رسيده است. قوم يهود و سرزمين فلسطين بارديگر پا به عرصه وجود نهادند. رويدادهاي بزرگ دوران زر و بابل ، عزرا و نحميا تكرار شدند. سومين هيكل آزادي يهود بارديگر در برابر چشمان ما قد علم مي‌كند. اولين سنگ بناي اين مرحله تاريخي را پيشگامان قهرمان يهود در مبارزه‌اي طاقت‌فرساي براي برداشتن موانع بي‌شمار، بنا نهادند. آنها اولين آشيانه‌هاي فرهنگي را در فلسطين ايجاد كردند. آنها به جهانيان نشان داده‌اند كه قوم يهود نه‌تنها بر سرزمين اجدادي خود ادعاهاي تاريخي دارد، بلكه براي تولد دوباره آن اولويت قائل است. اين رهبران قهرمان، پدران صهيونيسم سياسي، با شجاعت تمام حق يك ملت را به داشتن زندگي آزادانه در زادگاه خود اعلام داشتند و كارهاي سازنده را در فلسطين سازمان دادند.
مطبوعات اروپايي بيشترين همدلي را نشان دادند. اطلاق واژه دوران‌ساز به نامه‌اي كه آقاي بالفور به لرد روچيلد نوشت، شايد چندان مبالغه‌آميز نباشد. در هر زمان ديگر نيز تائيد رسمي صهيونيسم از سوي يك قدرت بزرگ در صورت برخورداري از چنين محتوايي، توجه همگان را به خود جلب مي‌كرد. اما در اين لحظه، كه غزه و بئرشبا به دست ارتش بريتانيا افتاده است و صداي غرش توپ‌هاي ما از اورشليم به گوش مي‌رسد، اين اعلاميه از اهميت بيشتري برخوردار است.
از ديدگاه يهوديان، صدور اين اعلاميه راه را براي تحولات چشمگير هموار مي‌كند: اميد و آرزوئي كه با گذشت هيجده قرن آوارگي از ميان نرفته است، به واقعيت مي‌پيوندد و تحقق مي‌يابد. اين تحول براي اروپا نيز اهميت شاياني دارد ... خانواده ملل، با پيوستن يكي از قديمي‌ترين و با استعدادترين اعضاي خانواده و قرار گرفتن آن در جايگاه عادي خود، شكوه بيشتري پيدا خواهد كرد (روزنامه ديلي كرو نيكل، شماره 9 نوامبر).
... دولت بريتانيا با تصميم خود مبني بر دادن مجال لازم به صهيونيستها، اقدامي جسورانه و عاقلانه انجام داده است و از آنجا كه صداقت و بي‌طرفي هوشيارانه به مراتب بر خودخواهي زيركانه افراد برتري دارد، دولت بريتانيا با اين اقدام خود، بر حسب اتفاق به آرماني كه ملل آزاده جهان در راه آن مي‌جنگند، كمك بسيار كرده است. حتي اگر اين اقدام يك حركت ظاهري تلقي مي‌شود آيا هيچ اقدامي در اين جنگ به اندازه تصميم دولت بريتانيا ارزش و اهميت دارد؟
... وعده احياي فلسطين از ديدگاه جهانيان در مقايسه با ويراني‌هائي كه لژيون‌هاي آلماني با لگدكوب كردن ملل مختلف به بار آورده‌اند از اهميت بيشتري برخوردار است (ديلي نيوز 10 نوامبر).
بازگرداندن فلسطين به يهوديان، آرزوي ديرينه يك قوم باستاني را برآورده خواهد ساخت.
علاوه بر اين منافع متحدين نيز در منطقه مهم مديترانه حفظ خواهد شد چون براي هميشه خطر دست‌اندازي قدرت‌هائي كه ممكن است اهداف شومي را در اين منطقه دنبال كنند، از ميان خواهد رفت (پال مال گازت) .
بيانيه بالفور در مورد صهيونيسم، كه به عمليات خيره كننده ژنرال آلن بي در جنوب فلسطين زيور فوق العاده‌اي بخشيده است، نقطه پايان مبارزه‌اي پشت پرده است، مبارزه ميان يهوديان ملي‌گرا كه از نظر آنان كه دين بريتانيا نسبت به آنان بيشتر از دين آنها به انگليس است و يهوديان ملي‌گرا كه در زمره ارزشمندترين هموطنان ما هستند.
يك بار هم كه شده، آرمانهاي صهونيستي براي نخستين بار تائيد رسمي دولت بريتانيا را به دست آورده است. (نشريه گلوب).
هيچ لحظه‌اي نمي‌توانست براي اعلام حمايت دولت بريتانيا ازتاسيس موطن ملي براي قوم يهود در فلسطين از لحظه كنوني كه «صليبيون قرن بيستم» شهر مهم غزه را در فلسطين تصرف كرده‌اند و براي خارج ساختن شهر مقدس از دست كفار تلاش مي‌كنند، مناسبتر باشد. منافع بريتانيا ازمدت‌ها پيش ايجاب مي‌كرد كه يك كشور حائل بين مصر و حكومت احتمالا خصمانه تركيه تشكيل شود و چنين به نظر مي‌رسد كه صهيونيسم اين مشكل را حل مي‌كند (ايوينينگ استاندارد). با گذشت نزديك به دو هزار سال از زمان آوارگي قوم يهود، اكنون صهيونيسم به يكي از اجزاء جدائي ناپذير و عملي تمامي طرح‌هاي مربوط به نظم نوين جهاني دوران پس از جنگ تبديل شده است... در اين برهه از زمان هيچ سياستي نمي‌توانست تا اين اندازه عادلانه و معقول باشد. ناگفته پيداست كه تصميم دولت بريتانيا چه شوق و شوري در قلب اكثريت يهوديان جهان برمي‌انگيزد.
تبديل صهيون جديد به يك كشور در خلال نسل آينده با گردآمدن اقليتي از كل جمعيت‌نژاد يهود يعني بين يك تا دو ميليون نفر وتشكيل يك ملت به معني واقعي كلمه با ويژگيهاي تمدن روستايي و شهري، مراكز آموزشي و هنري خاص خود و تشكيل يك حلقه ارتباطي بي‌مانند بين شرق و غرب، ديگر يك روياي واهي نيست.
يهوديان ساكن در نقاط ديگر نيز از تشكيل چنين كشوري احساس غرور و شادماني خواهند كرد و خواهند توانست كمك‌هاي بيشتري ارائه دهند. اين موضوع از اهميت بسياري برخوردار است. نيازي به تاكيد ندارد كه اعلاميه بالفور براي اهداف عالي متحدين بسيار مفيد و ضروري بود. (آبزرور).
... يك مهاجرنشين بزرگ و در سرزمين مقدس تحت نظارت بريتانياي كبير متحدان ما و آمريكا براي صلح و ترقي در شرق نزديك تلاش خواهند كرد و با خط مشي بريتانيا همراه خواهند شد. نبايد تصور كرد كه فلسطين تنها از حمايت تعداد اندكي از اعضاي نژاد يهود برخوردار خواهد شد. احتمالا حدود دوازده ميليون يهودي در جهان وجود دارند كه خيلي بيش از نيمي از آنان در روسيه و اتريش زندگي مي‌كنند. چندين نسل طول خواهد كشيد تا اينكه فلسطين بتواند به راحتي يك ميليون يهودي را در خود جاي دهد. با وجود اين، همانگونه كه آلبرت حميسون در كتاب ارزشمند خود تحت عنوان «فلسطين: تولد دوباره يك قوم باستاني» نوشته است، سرزميني كه به حال خود رها شده بود و هيچ جاذبه‌اي براي يهوديان جهان نداشت براي جهان مسيحي و اسلامي نيز كه همانند يهوديان به سرنوشت سرزمين مقدس و يادبودهاي مذهبي فناناپذير آن علاقمندند، مفيد واقع خواهد شد (اسپكتيتور).
اعلاميه آقاي بالفور، يك خط‌مشي الزام‌آور است كه با افكار عمومي بريتانيا انطباق دارد. اين خط مشي، آشكارا و با تاكيد تمام از تأسيس موطن ملي براي قوم يهود در فلسطين پشتيباني مي‌كند. با بررسي اين تمايل متوجه خواهيم شد كه اساس و محور علاقمندي به ايجاد موطن ملي براي قوم يهود در فلسطين را غريزه انساني جبران مافات تشكيل مي‌دهد. سابقه علاقمندي ما به نژاد يهود به دوران كرامول باز مي‌گردد كه دوران روشنگري نسبي بود. اما تمامي مسيحيان ازستم‌هائي كه اين نژاد جاودان متحمل شده است احساس گناه مي‌كنند. يكي از علل بارز پشتيباني ما از انقلاب روسيه رها شدن تمامي كشورهاي متحد از مشاركت در گناهاني بود كه يكي از شركاي عمده آنها در مورد يهوديان مرتكب مي‌شد. پايان دادن به اين وضعيت از طريق بازگرداندن اين نژاد آواره به گهواره اصلي خود يك هدف جنگي است كه مبارزه در اين منطقه از جهان را از سطح حقيرانه رقابت امپرياليستي بالاتر مي‌برد.(نشريه ني‌شن).
اعلاميه دولت انگليس در حمايت از صهيونيسم از بهترين سياست‌هائي است كه در اين اواخر شاهد آن بوده‌ايم. نشريه نيواستيتسمن در اوائل جنگ با انتشار مقاله‌اي دلايل و ضرورت برداشتن چنين گامي را تشريح كرد و در اين فاصله هيچ اقدامي كه تغيير چنين سياستي را ايجاب كند، به وقوع نپيوسته است.
منافع ويژه امپراتوري بريتانيا در فلسطين از نزديكي اين سرزمين به كانال سوئز سرچشمه مي‌گيرد.
وضعيت كنوني، اين انديشه را كه آبراه حياتي سوئز بايد براي دفاع از مصر مورد استفاده قرار گيرد از ميان برده است و امروزه بار ديگر ديدگاه ناپلئون ( و در واقع مدتها پيش از دوران وي) كه معتقد بود دفاع از مصر بايد در فلسطين صورت گيرد احيا شده است. براي تبديل فلسطين به سرزميني آباد و پرجمعيت و وابسته به امپراتوري بريتانيا تنها يك راه وجود دارد و آن استقرار صهيونيسم در اين سرزمين، تحت نظارت بريتانياست. از سوي ديگر به سختي مي‌توان پذيرفت كسي كه واقعآ داراي غريزه ملي‌گرائي است و به رهائي ملت‌هاي كوچك هم علاقمند است، از امكان رهائي اين ملت باستاني و ستمديده، شادمان نشود. (نشريه نيواستيسمن).
چنين به نظر مي‌رسد كه چهل و شش آبادي يهودي نشين همراه با انجمن‌هاي تعاوني، مدارس كشاورزي و مركز آزمايشي ابتكاري، پيش از بروز جنگ رونق يافته‌اند. شراب و مركبات توليد شده در اين آبادي يك چهارم صادرات يافا را تشكيل مي‌دادند و با آنكه جنگ، توسعه اين مراكز را دچار اختلال كرده است، ظاهرآ تركها در مقايسه با آنچه كه آلمانها در فرانسه انجام داده‌اند، ويرانيهاي كمتري بر جاي گذاشته‌اند. نيروي كار اين مراكز را كه منتقدان صهيونيسم پيش‌بيني مي‌كردند يكي از مشكلات عمده خواهد بود، تا حدودي اعراب تشكيل مي‌دهند اما بيشتر نيروي كار را يهوديان روسيه، روماني و يمن تأمين مي‌كنند. با تامين سرمايه لازم كه سازمان‌هاي صهيونيستي بخشي از آن را فراهم آورده‌اند، پايان گرفتن مصيبت فرمانروائي تركها و برطرف شدن كمبود انواع مواد غذائي، آينده اقتصادي فلسطين يهودي درخشان خواهد بود (آكونوميست). حركت به سوي فلسطين آرام خواهد بود اما ذكر اين نكته ضروري است كه تصميم دولت انگليس با تائيد بسياري از قدرت‌هاي بزرگ همراه بوده است. ويلسون رئيس جمهوري ايالات متحده علاقه فراواني به برنامه صهيونيستي نشان داده و كميسيوني از يهوديان را براي مطالعه مسأله تشكيل كشور يهوديان در فلسطين منصوب كرده است. دولت انقلابي روسيه تمايل خود را براي حمايت از ادعاي يهوديان بر فلسطين ابراز داشته و حتي اجازه داده است تا صهيونيستها كنفرانسي در پتروگراد برپا كنند.
به گفته منابع آگاه، پاپ نيز مخالفتي با آرمان صهيونيستي ندارد و دولت فرانسه از اين آرمان حمايت مي‌كند. از قرار، همگان بر اين عقيده‌اند كه پس از پايان جنگ، وضعيتي كه بسياري از اعضاي نژاد يهود با آن دست به گريبان هستند، پايان مي‌يابد. (نشريه گرافيك).
«ما از فلسطين به عنوان يك كشور ياد مي‌كنيم در حاليكه كشور نيست... اما كشور خواهد شد؛ كشور يهوديان خواهد شد. اين است معني نامه‌اي كه ما امروز منتشر كرديم، نامه آقاي بالفور به لرد روچيلد براي ابلاغ آن به فدراسيون صهيونيستي. اين نامه، تحقق يك آرمان وتحولي سرنوشت سازاست.
قوم يهود از زمان پراكندگي در گوشه و كنار جهان، از كشورهاي نوين اروپائي گرفته تا تمدن قديمي عربي، هرگز اميد بازگشت به جايگاه تاريخي، موجوديت ملي خود را از دست نداده است. بازگشت به فلسطين به جزئي از زندگي آرماني اين قوم تبديل شده است و در تمامي مناسك‌هاي مذهبي آن مورد تاكيد قرار مي‌گيرد ...
يهوديان، در خلال پنجاه سال گذشته، و در بيان آشفتگي حاكم بر حكومت در حال فروپاشي امپراتوري عثماني، توانسته‌اند اولين كانون‌هاي يك تمدن واقعي را تشكيل دهند. يهوديان، با وجود پراكندگي و شمار اندكشان، مدارس، صنعت و دانش علمي را به ارمغان آورده‌اند... پيروزي‌هاي انگليس در فلسطين و در مرزهاي دور دست امپراتوري باستاني عرب، سرنگوني امپراتوري عثماني را بشارت مي‌دهد. سياستي را كه دولت انگليس امروز اعلام كرد، بر امنيت آينده نوين و
احتمالا درخشان صهيونيسم و نژاد يهود، تاكيد دارد.
دولت انگليس، كه اعلام كرده است تشكيل موطن ملي براي قوم يهود را در فلسطين با ديدي مثبت مي‌نگرد و تمامي مساعي خود را براي تسهيل تحقق اين هدف به كار خواهد گرفت در واقع به اقدامي بزرگ و بسيار با اهميت دست زده است اما پيروزي اين سياست به تلاش يكپارچه يهوديان سراسر جهان بستگي دارد. اين گفته بدين معني است كه به فرض ادامه پيروزي‌هاي نظامي ما و قرار گرفتن فلسطين تحت كنترل كامل بريتانيا و در پي امضاء پيمان صلح، سياست آگاهانه ما تشويق همه جانبه مهاجرت يهوديان، اعطاي امنيت كامل و بدون شك سپردن خودمختاري گسترده محلي به اين مهاجران با هدف نهايي تاسيس يك كشور يهودي‌نشين خواهد بود (منچستر گاردين)
روزنامه منچستر ديلي ديسپچ مصاحبه را كه در زمينه اعلاميه دولت بريتانيا با سر استوارات ساموئل انجام داده بود منتشر كرد. وي در اين مصاحبه همدلي خود را با اعلاميه دولت ابراز داشت.
روزنامه‌هاي ليورپول كورير، ليورپول ديلي پست و مركوري روز 9 نوامبر مقاله‌هاي مفصلي درباره اعلاميه دولت منتشر كردند. روزنامه ليورپول كورير نوشت: ـ نامه آقاي بالفور را كه در آن ديدگاه دولت در قبال تاسيس موطن ملي براي قوم يهود در فلسطين تشريح شده است، مي‌توان يكي از اسناد تاريخي مهم در خلال 5678 سال تاريخ قوم يهود برشمرد. مفاد اين نامه به دقت تنظيم شده است و قرار بر اين است كه تاسيس دوباره موطن ملي يهود، در چارچوبي منطقي و عادلانه صورت گيرد.
در واقع، جاي بسي خرسندي است كه نكات مورد نظر ما كه پيوسته در حمايت ازادعاهاي صهيونيسم عنوان كرده‌ايم (و رويدادهاي تكان دهنده يكي دو سال اخير فوريت آنها را ثابت كرده است) در اعلاميه دولت بريتانيا گنجانده شده‌اند ... صهيونيسم گام بزرگي برداشته است واكنون جهانيان مي‌توانند در انتظار قد علم كردن ملتي تازه اما قديمي در موطن طبيعي خود باشند، جائي كه احتمالا در آنجا بخشي ازعظمت باستاني‌اش در مفهوم ملي احيا خواهد شد.
روزنامه ليورپول ديلي پست چنين نوشت: نامه رسمي مهم آقاي بالفور در مقام وزير امور خارجه انگليس خطاب به لرد روچيلد نماينده يهوديان، به خوبي صحت پيش‌بيني ما را در يكي از سرمقاله‌هاي اخير روزنامه مبني بر اينكه دولت انگليس احتمالا از آرمان ملي يهوديان يعني تاسيس موطن خاص خود در فلسطين حمايت خواهد كرد، ثابت مي‌كند.
در آن مقاله در ضمن يادآور شديم كه فلسطين با اسكان دوباره يهوديان در اين سرزمين، يهودياني كه با پيوندهاي دولتي و نه تنها با انگليس، بلكه با متحدين پيوند برقرار خواهند كرد تا بدين وسيله كهن‌ترين بي‌عدالتي ملي را جبران كنند، براي مصر و ديگر مناطقي كه در سرزمين مقدس از قيد و بند رها خواهند شد، همسايه‌اي مسالمت جو خواهد بود.
روزنامه ادينبورو ايونينيگ ديسپچ چنين اظهار نظر كرد:
تحقق آرمان نژاد يهود براي بازگشت به سرزمين مقدس، ناممكن به نظر نمي‌رسد. يهوديان پراكنده در جهان، هر روز چشم به سوي اروشليم مي‌دوزند و براي بازگشت دوباره به سرزمين اصلي خود،نيايش مي‌كنند. مبارزه امروز ما براي زياده‌طلبي و غصب سرزمين نيست بلكه هدف ما آزادسازي ملت‌هائي است كه توسط خودكامگان از هم متلاشي شده‌اند و دولت بريتانيا از هر گونه درخواست عادلانه و منطقي، حمايت خواهد كرد. پيشروي‌هاي ما در فلسطين اميدهاي تازه‌اي را در قلوب اين «قوم برگزيده» براي استقرار دوباره در سرزمين پدران خود زنده كرده است.
روزنامه گلاسگو هرالد نيز ديدگاه مشابهي اتخاذ كرده و چنين نوشت:
ــ نامه آقاي بالفور به لرد روچيلد مبني بر اعلام حمايت دولت بريتانيا از صهيونيسم بسيار به موقع بوده است. چون اين اقدام با پيروزي‌هاي ارتش در غزه وتكريت مصادف شده است. با حفظ حقوق مدني و مذهبي جوامع غيريهوديان و خودداري از به خطر انداختن حقوق و موقعيت سياسي يهوديان ساكن در كشورهاي ديگر، فلسطين پس از فتح اين سرزمين به موطن ملي قوم يهود تبديل خواهد شد.
تصميم دولت انگليس به جز موارد بسيار اندك كه در مقاله ديگري به آن خواهيم پرداخت، با استقبال گرم تمامي يهوديان سرگردان در سراسر جهان روبرو مي‌شود. تصميم دولت براي حمايت از صهيونيسم تاثير سياسي فراواني در آمريكا، روسيه و همچنين لهستان و مجارستان برجاي خواهد گذاشت. اين تصميم حتي در بغداد نيز به نفع متحدين خواهد بود.
اين تصميم، در شرق، يهوديان، اعراب، يوناني‌ها وايتاليائي را در شورش عليه تركها، متحد خواهد كرد. اين تصميم، همانگونه كه همگان دعا مي‌كنند روابط ميان مسيحيان و يهوديان را در سراسر جهان در ابعاد مختلف بهبود خواهد بخشيد. و با چنين تحولي، يكي از بيماري‌هاي خطرناكي كه تمدن بشري از آن
رنج مي‌برد، درمان خواهد شد.
به نوشته نشريه آبردين فري پرس:
اين اولين باري است كه يكي از دولت‌هاي جهاني خود را با صراحت با آرمانهاي صهيونيستي مرتبط ساخته است و اين تحول تازه هم بسيار با اهميت است و هم به موقع از جنبه‌هاي مختلف زمان براي فراهم آوردن زمينه اجراي عملي طرح تامين موطن ملي براي قوم يهود در فلسطين، بسيار مساعد است. انديشه صهيونيستي، دگرگوني‌هاي متعددي را پشت سر گذاشته و ممكن است در آينده نيز با تغيرات بسياري همراه شود...
زمان، مكان و شرايط هرگز تا اين حد براي تحقق روياي بازگشت وتجديد بناي صهيون مناسب نبوده است. نامه آقاي بالفور با توجه به پيشروي ژنرال النبي در هبرون همانند اجابت دعاي ديرينه نژادي آواره است (نشريه اسكاتسمن).
نشريه داندي ادورتايزر به تأسي از ديگر نشريات انگليس به اظهارنظر درباره اعلاميه دولت انگليس پرداخت و چنين نوشت:
بدين ترتيب فلسطين مكان مناسبي براي مهاجرت خواهد بود و يهوديان طبق سنت و تمايل خود، ساكنان اين سرزمين را تشكيل خواهند داد. پيش از آغاز جنگ، تعدادي آبادي يهودي‌نشين كه اكثر اعضاي آنها را يهوديان اروپاي شرقي تشكيل مي‌دهند در فلسطين تأسيس شد و تمامي آنها پررونق بودند. تقريبآ تمامي اين مهاجرنشين‌ها به فعاليت‌هاي كشاورزي اختصاص داشتند و همين امر بي‌اساس بودن اين عقيده رايج را كه يهوديان شغل ديگري جز تجارت و صنعتگري اختيار نمي‌كنند و هرگز به شخم زدن زمين روي نمي‌آورند، ثابت كرد. آبادي‌نشين‌هاي يهودي نمونه‌اي از بنگاههاي نوين كشاورزي هستند كه در آنها روش‌هاي علمي كشت و كار آبي وديم به كار گرفته شده است. بدين ترتيب، چشم‌انداز بسيار اميدواركننده‌اي پديد آمده است...
روزنامه آيريش تايمز اين چنين اظهار نظر كرد:
اعلاميه مهم دولت انگليس در زمينه سياست اين كشور در فلسطين كه روز گذشته متن آنرا منتشر كرديم از لحاظ زماني ازاهميت خاصي برخوردار است... سياست دولت انگليس در حمايت از آرمانهاي صهيونيستي، در لحظه‌اي كه غرش توپ‌هاي ارتش انگليس از دور دست و از اورشليم به گوش مي‌رسد، تحولي بسيار مهم و چشمگير به شمار مي‌رود. دولت سرانجام سياستي قابل اجرا و از هر نظر معقول و منطقي اتخاذ كرده است. از ديدگاه دولت بريتانيا، دفاع از كانال سوئز با استقرار يك ملت مرتبط با ما در فلسطين به بهترين شكل ممكن تضمين خواهد شد و تنها با استقرار يهوديان در فلسطين كه تحت سرپرستي بريتانيا صورت گيرد اين هدف تحقق خواهد يافت. از ديدگاه اروپائي‌ها، و به نوشته روزنامه جوئيش كرونيكل، تبديل يهوديان به يك ملت و نه مردمي پراكنده و جدا از يكديگر، دستاوردي بزرگ خواهد بود.
روزنامه وسترن ديلي پرس در مقاله‌اي برجسته، چنين اظهار نظر كرد:
با توجه به پيوندهاي تاريخي وعلائق و دلبستگي‌هاي موجود هيچ راه‌حلي، البته در صورت امكان، بهتر از اين نيست كه يهوديان اين كشور كوچك اما جالب را بار ديگر به تملك خود درآوردند زيرا آنان با وجود وقفه‌هاي مختلف نزديك به دو هزار سال بر آن حكومت كرده‌اند. اعلاميه آقاي بالفور بسياري از يهوديان با نفوذ انگليس را شادمان كرده است.
روزنامه هول ديلي ميل نوشت:
اقدام دولت بسيار خردمندانه و ذكاوتمندانه بوده و با استقبال گسترده جامعه يهوديان روبرو شده است. خارج ساختن فلسطين از حاكميت ويرانگر و مصيبت‌آفرين تركها، تحول بزرگي خواهد بود و در صورت رها شدن اين سرزمين از چنگ تركها نبايد اجازه داد تا آنان بار ديگر بر فلسطين چنگ اندازند. يهوديان مردمي گله‌دار هستند و در صورتي دوباره فلسطين را تصاحب كنند، و تحت حمايت بريتانيا و ديگر قدرت‌هاي ضمانت كننده، همانند گل سرخ به شكوفه خواهد نشست.
نشريه نيوكاسل ديلي جورنال نوشت:
«برنامه صهيونيستي» در پرتو عنايت عاليه، در آستانه دستيابي به اهداف خود قرار گرفت.
نشريات محلي ديگري نيز با انتشار مقاله بر بررسي وتفسير اعلاميه دولت پرداختند. روزنامه دوبلين اكسپرس ، نوردن ويگز ، بلفاست نيوزلتر ، بولتن ، ساوت ولز، ديلي نيوز و نوردن ديلي تلگراف از جمله نشرياتي بودند كه در اين زمينه اظهار نظر كردند.
نشريه آفريكن ورلد نيز از صميم قلب از اعلاميه دولت استقبال كرد:
بيانيه دولت مبني بر داشتن نظر مساعد نسبت به تاسيس موطن ملي براي قوم يهود در فلسطين و تصميم كابينه براي پيشبرد طرح مورد نظر صهيونيستها از اهميت جهاني برخوردار است. تشكيل موطني براي قوم يهود در سرزميني كه همواره براي آنان مقدس بوده است وتحت نظارت و حمايت بريتانيا، شادي‌آورترين نتيجه تحقق يك روياي ديرينه است.
نشريه شيپينگ ورلد نوشت:
يك جنبش نيمه آرمانگرا و نيمه عملگرا از دهها سال پيش به اين طرف براي استقرار دوباره نژاد يهود در موطن باستاني خود تلاش مي‌كند. اين جنبش، صهيونيسم ناميده مي‌شود و از حمايت گسترده يهوديان اروپا و آمريكا برخوردار است. برخي از يهوديان با بهره‌گيري از كمك‌هاي مالي اعضاي ثروتمند اين نژاد، به تشكيل آبادي‌هاي صهيونيست نشين در سرزمين مقدس كه تحت فرمانروايي تركيه است مبادرت كرده‌اند.
اما ايجاد آبادي‌نشين يهودي در قلمرو تركيه، اقدام خطرناكي است. اكنون سپيده دم روز موعود فرا رسيده است و آقاي بالفور با ارسال نامه‌اي به لرد روچيلد حمايت كابينه بريتانيا را از آرمانهاي صهيونيستي ابراز داشته است. دولت به تشكيل موطن ملي يهود در فلسطين با نظر مساعد نگاه مي‌كند و براي تسهيل تحقق اين هدف از هيچ كوششي دريغ نمي‌ورزد.
نشريه «فلسطين» ، ارگان كميته انگليسي فلسطين همانگونه كه انتظار مي‌رفت، از صدور اعلاميه دولت بسيار شادمان شد و اين اعلاميه را تبلور تمامي تلاش‌هاي خود تلقي كرد:
تصميم دولت بريتانيا، نقطه عطفي در تاريخ قوم يهود محسوب مي‌شود و به اعتقاد ما، خاطره آن براي هميشه در تاريخ امپراتوري بريتانيا باقي خواهد ماند ... اين اعلاميه از لحاظ شكل و محتواي، هيچ نقصي ندارد.
اعلاميه دولت مخالفت هيچ گروهي را برنخواهد انگيخت و علاقمندي يهوديان جهان را به كشوري كه رهبري تلاش‌هاي مربوط به تجديد حيات ملي يهود را بر عهده داشته است به دنبال خواهد داشت ...
همينكه اعلاميه از قوه به فعل درآيد فلسطين يهودي‌نشين از يك هدف به يك واقعيت بدل شود، تمامي منافع استراتژيك، سياسي وتجاري امپراتوري انگليس در فلسطين وكانال سوئز، تامين خواهند شد. اين اعلاميه يك رويداد به ياد ماندني در تاريخ امپراتوري بريتانيا، تاريخ قوم يهود و بشريت محسوب مي‌شود. اطمينان داريم كه در آينده‌ي نه چندان دور، تشكيل كشور يهودي نشين به يك واقعيت تبديل خواهد شد چون ارتش بريتانيا هم اكنون به دروازه‌هاي فلسطين رسيده است. دولتمرداني كه اعلاميه حمايت از حقوق ملي يهوديان را منتشر كرده‌اند مرد عمل‌اند نه اهل حرف.
نشريات وابسته به كليساي كاتوليك و ناهمساز، بخش وسيعي از صفحات خود را به اظهارنظر درباره تصميم دولت اختصاص دادند.
روزنامه «چلنج» درباره اعلاميه دولت بريتانيا چنين اظهار نظر كرد:
اگر بخش قابل ملاحظه‌اي از قوم يهود علاقمند است تا بار ديگر فلسطين را به موطن خود تبديل كند، ما ازاقدام متحدين براي تحقق اين هدف خوشحال خواهيم شد البته با اين فرض كه سير تحولات جنگ، امكان تبديل فلسطين به موطن يهوديان را همچنان امكان‌پذير سازد.
البته چگونگي استفاده يهوديان از فرصتي كه پيش آمده است به خود آنان بستگي دارد. در اين ميان هيچ كس نمي‌تواند احساس شادماني خود را از تحولي كه اين چنين سرنوشت نژاد برگزيده را تحت تاثير قرار مي‌دهد، پنهان سازد. اين قوم عالي راه خود را در خلال تاريخ دنبال كرده است و هر مساله‌اي كه با اين قوم ارتباط داشته باشد اهميت جهاني دارد.
نشريه كريسشين نوشت:
با صدور اين اعلاميه روياي ديرينه عنقريب تحقق مي‌يابد. اين نكته بر همگان روشن است كه پايمردي بي‌سابقه مردمي همچون يهوديان در خلال دو هزار سال گذشته باوجود تمامي تلاش‌هايي كه براي در هم كوبيدن آنها، صورت گرفته است. به مراتب از آنچه كه تاريخ نويسان غيرمذهبي عرضه مي‌كنند استوارتر است. در اينجا مشيت‌الهي دخيل است و ما مي‌توانيم انوار هدايت الهي را به چشم خود ببينيم.»
اسقف ئي. ال. لنگستون در مقاله‌اي تحت عنوان «يهوديان و فلسطين:
اعلاميه دوران ساز» در نشريه «چرچ فميلي نيوز پيپر» نوشت:
اعلاميه دولت اعليحضرت درباره آينده فلسطين تاثيري فراگير و حياتي به همراه دارد ...»
روزنامه كاتوليك تايمز اين گونه اظهار نظر كرد:
استقرار يهوديان بريتانياي كبير، آمريكا و قاره اروپا در سرزمين مقدس، رويدادي هيجان‌انگيز و رويائي در سير تحولات جنگ محسوب مي‌شود:
نشريه كريسشين كامنولث نوشت:
منافع تاريخي و اهميت مذهبي وعده حمايت انگليس از آرمانهاي صهيونيستي توجه غيريهوديان را نيز به اندازه يهوديان به خود جلب خواهد كرد... اين احتمال وجود دارد كه ما خود شاهد تبديل فلسطين به مركز تجاري و سير و سياحت ساكنان سه قاره دنياي قديم باشيم. جنبش اوليه ايجاد آبادي‌نشين‌هاي يهودي در فلسطين به نماد استقرار يك قوم در سرزميني تبديل شده، سرگرداني طولاني آنها به پايان خود نزديك مي‌شود.
«نشريه دِ لايف آو دِ فيس» نوشت:
واژه‌ها از بيان اهميت حيرت‌انگيز اعلاميه دولت اعليحضرت كاملا ناتوانند... اغراق نخواهد بود اگر بگوئيم اين اعلاميه سرآغاز فصلي تازه در تاريخ نژاد يهود و تحولي تاريخ‌ساز است ...
«هواي فلسطين به انسان فرزانگي مي‌بخشد»
«زندگي در فلسطين به منزله رعايت تمامي فرامين الهي است»
كسي كه در فلسطين به خاك سپرده شود، بدون شك حياتي، دوباره خواهد يافت.
نشريه متديست تايمز نوشت:
اين اعلاميه كه بدون شك در تاريخ ماندگار خواهد بود، شادماني بيش از حد يهوديان را در سراسر جهان در پي داشته است. وعده دولت براي حمايت از تشكيل موطن ملي يهوديان علاوه بر اينكه اقدامي حكيمانه به شمار مي‌رود، از لحاظ زماني نيز بسيار مناسب است. اين نشريه در ضمن مقاله مفصلي تحت عنوان «فلسطين براي يهوديان: پيروزي صهيونيسم» به قلم سي. دبليو. اندروز منتشر كرده است.»
نشريه «ساندي اسكول كرونيكل» چنين نوشت:
نشريه‌هاي بريتيش ويكلي ، چرچ تايمز ، دكريسشين ورلد ، اينكوايرر و گاردين نيز در سرمقاله‌هاي خود به ارزيابي اهميت اعلاميه دولت پرداختند.
روزنامه جوئيش كرونيكل در مقاله‌اي چنين نوشت:
... اعلاميه دولت، نشانه ملموس پراكنده شدن ابرهاي تيره قرون، پايان گرفتن ستمهاي بي‌سابقه دو هزار ساله و نزديك شدن يهوديان به مرحله احقاق حقوق خود، است.
سرانجام، زمينه براي اصلاح وضعيت يهوديان در ميان ملل جهان، آماده شده است. يهوديان فرصت و امكان يافته‌اند تا از حالت مردمي پراكنده بيرون آيند و به يك ملت تبديل شوند. انگليس، دوست ديرينه قوم يهود كه بارها به هواداري از يهوديان برخاسته است هرگز تا اين اندازه به سنت‌هاي ارزشمند خود وفادار وتا اين حد انگليسي نبوده است! در سال‌هاي آينده، زماني كه قوم از بند رسته و مرفه يهود به زندگي آسوده وغرور آفرين در فلسطين دست يابد، براي هميشه از كشوري كه با اقدام بزرگ خود، بشر دوستي ديرينه‌اش را زيور بخشيده و سرنوشت يهوديان را به سرنوشت آزادترين ملل جهان پيوند داده است. به ديده تكريم و قدرشناسي نگاه خواهد كرد.
همانگونه كه گزارشگر نشريه لندن جوئيش كرونيكل در گزارش خود يادآور شده است، توده‌هاي يهود به معني واقعي كلمه مات و مبهوت شده‌اند. تظاهرات شورانگيزي در پتروگراد برپا شد و بوريس گلد برگ والينيكف در سخنراني‌هاي خود در اين همايش بي‌سابقه از بريتانيا به عنوان طلايه‌دار بشريت تجليل كرد. سخنرانان از حزب كارگر به علت موضع‌گيري حمايت آميز اين حزب در قبال جنبش صهيونيسم و از صهيونيستهاي آمريكا به دليل دفاع از آبادي‌نشين‌ها در فلسطين با احترام فراوان ياد كردند: در اين گردهم‌آئي ياد دكتر هرتزل و ديگر رهبران جنبش صهيونيستي و سربازان بريتانيايي كه در لشگركشي به فلسطين جان خود را از دست دادند، گرامي داشته شد.
به علاوه، صدور اعلاميه دولت انگليس هيجان فراواني در بين يهوديان روسيه به وجود آورد. از شهرهاي مسكو، مينسك، ايكاترينوسلاو ، كيف، خاركف،
اودسا و خرسون صدها هزار يهودي كه تا اين زمان بي‌طرف يا مخالف جنبش
صهيونيسم بودند به اين جنبش پيوسته‌اند. در بسياري از كنيسه‌ها مراسم نيايش برپا شده و همايش‌هاي متعددي در حمايت از اعلاميه دولت انگليس، در سراسر روسيه برگزار شده است، كه در آنها شركت كنندگان شور و شوق فزون از حدي از خود نشان داده‌اند.
بسياري از سازمان‌هاي جوانان يهود آمادگي خود را براي پيوستن به جنبش صهيونيستي اعلام كردند. مطبوعات روسيه تقريبآ به اتفاق از اهميت اعلاميه دولت بريتانيا سخن گفته‌اند و آن را يك رويداد تاريخي براي يهوديان و فرصتي مناسب براي تأسيس موطن ملي يهوديان در فلسطين كه آرزوي ديرينه آنان بوده است، ياد كردند.
شور و هيجان در آمريكا به مناسبت صدور اعلاميه دولت بريتانيا، به صورت ارسال هزاران تلگرام، برپائي جلسات، صدور بيانيه‌ها و برپائي مراسم دعا و نيايش، تجلي يافت. در روز پانزدهم دسامبر در كنفرانس صهيونيستي در شهر بالتيمور آمريكا قطعنامه‌اي به تصويب رسيد كه در آن ضمن قدرداني از دولت بريتانيا به مناسبت صدور اعلاميه، از خبرهاي مربوط به پيروزي‌هاي ارتش اين كشور در فلسطين و تصرف فلسطين به عنوان گامي تازه از سوي نيروهاي متحدين براي استقرار اصل آزادي ملل كوچك، به گرمي استقبال شده بود.
در روز هيجدهم نوامبر مراسم ويژه‌اي در مقر فدراسيون صهيونيستي انگليس برپا شد كه در آن لرد روچيلد رسمآ اعلاميه دولت را به فدراسيون ابلاغ كرد. صدها تلگراف تبريكي كه از سراسر جهان دريافت شد شور و هيجان خاصي پديد آورد.