تاریخ جهان استعمار انگلستان

انگلستان با 244046 کیلومتر مربع وسعت ( هفتاد و چهارمین کشور جهان ) در نیمکره شمالی، در غرب قاره اروپا، در مشرق اقیانوس اطلس شمالی، در کنار دریای مانش از سمت جنوب، دریای شمال از مشرق و دریای ایرلند از مغرب، واقع شده و متشکل از دو قسمت اصلی است که نصف النهار مبدائ از جنوب شرقی آن ( ناحیه گرینویچ در حومه لندن ) میگذرد. قسمتی از انگلستان ( در ایرلند شمالی) با جمهوری ایرلند ( ایرلند جنوبی ) مرز مشترک دارد.
این کشور را از لحاظ طبیعی به 3 ناحیه به ترتیب زیر میتوان تقسیم کرد:
)ناحیه اسکاتلند در شمال: قسمت اعظم ارتفاعات کشور در آن واقع گردیده و ناحیه ای سرسبز و پوشیده از چمنزار است که قسمت عمده جنگلهای کشور را در بر گرفته و از چوب درختان این جنگلها استفاده مفیدی میشد.
رودهای جاری در این منطقه مهم هستند و عبارتند از: دی، کلاید و توئید.
2)ناحیه ایرلند شمال: نسبتا کم ارتفاع است، ولی دارای نقاطی با ارتفاع زیاد نیز میباشد.
 بن، رو، بلک واتر از مهم ترین رودهای این منطقه اند.
3)انگلند و وز: قسمت جنوبی جزیره اصلی را شامل میشوند، که نواحی وسیعی از آنرا جلگه ها، مراتع و نواحی پست پوشانده. رودهای مهم آن عبارتند از: تایمز، اوز، ایون، مرزی، هامبر، تاین، ترنت و سورن.
پایتخ این کشور لندن است و پرجمعیتترین شهرهای آن عبارتند از: بیرمنگام، گلاسگو، لیدز، شفیلد، لیورپول، منچستر، برادفورد، ادینبورگ، بریستول و بلفاست.
بنادر مهم انگلستان عبارتند از: لندن در مصب رود تایمز، گلاسکو در کنار رود کلاید، لیورپولو بلفاست در ساحل دریای ایرلند، کاردیف در تنگه بریستول، و ساوت همپتن در ساحل دریای مانش.
حکومت این کشور مشروطه سلطنتی است و پادشاه فعلی آن ملکه الیزابت دوم بوده و نخست وزیر آن
فعالیت احزاب در انگلستان تا حدودی آزاد است و احزاب مهم آن عبارتند از:
محافظه کار، کارگر، آزادیخواه، دموکرات لیبرال، و حزب ملی اسکاتلند. روز ملی این کشور 2 ژوئن بوده و در سال 1945 به عضویت سازمان ملل درآمده است. علاوه بر آن در سازمانهای دیگری نیز عضو است که مهمترین آنها عبارتند از: ناتو، سنتو، شورای اروپا، ملل مشترک المنافع، فائو، بانک جهانی، یونسکو و .. .
انگلستان یکی از کوچکترین کشورهای دنیا میباشد ولی با این حال به کشوری که آفتاب هیچ گاه در آن غروب نمیکند شهرت دارد. دلیل اینکه چنین لقبی را به این کشور داده اند گستره وسیع استعمارات انگلستان در جهان میباشد که این استعمار یکی از دلایل توسعه یافتگی این کشور میباشد زیرا انگلستان را صاحب مواد اولیه و منابع طبیعی و ثروتمند جهان ساخت.
در سده 19 میلادی اتفاقات زیاد و مهمی در سراسر دنیا به وقوع پیوست، برای مثال در این سده امپراطوری های عثمانی، اسپانیا و پرتغال نابود گشت و .. . در این میان در سال 1837 ملکه ویکتوریا سلطنت خود را آغاز کرد. وی از لحاظ سلطنت اولین پادشاه انگلستان است. در دوره سلطنت این ملکه، انگلستان به اوج قدرت سیاسی، اقتصادی و نظامی خود رسید. در طی سلطنت وی همچنین اصلاحات سیاسی فراوانی انجام گرفت.
امپراطوری بریتانیا پس از جنگهای ناپلئون در حالیکه یک ربع از جمعیت جهان و یک سوم زمین زا در اختیار داشت تبدیل به بزرگترین ابر قدرت این سده شد. این امر باعث تقویت یک صلح بریتانیایی و پیشبرد تجارت و مبارزه با دزدی دریایی شد. در همین سده با در انگلستان اولین انقلاب صنعتی به وجود آمد که آغازگر فصل تازه ای برای انگلستان بود. اوج دوران انقلاب صنعتی در عصر ملکه ویکتوریا به شمار میرود. این انقلاب موجب گسترش راه آهن به کل کشور و پیشرفت های مهم در مهندسی شد. متروی زیرزمینی لندن افتتاح شد و لامپهای الکتریکی پرنور در خیابانها نصب شد.
 در اینزمان نفوذ شدید انگلستان در کشورهای آسیایی به شدت ادامه داشت و تهدید منافع این کشور در چین موجب به وقوع پیوستن جنگ تریاک میان چین و انگلستان گردید. که با پیروزی انگلستان هنگ کنگ به بریتانیا واگذار گردید و بنادر مهم چین به نفع انگلستان بر روی تجارت خارجی باز شد.  
 بعد از این تحولات در انگلستان، سایر کشورهای اروپا و سپس ایالات متحده نیز به تبعیت از این کشور برآمدند و سعی کردند تا خود را با تحولات به وجود آمده در بریتانیا همسان کنند. به این ترتیب و همانطور که مشخص است انگلستان و یا امپراطوری بریتانیا در آن زمان اولین گام در توسعه همه جانبه را برداشته و دیگر کشورها را به تبعیت از خود وا داشت. انگلستان تقریبا در تمام امور پیش گام بوده به طوری که اولین نشریه علمی به نام philosophical transactions of royal society  بود که در 6 مارس 1665 در این کشور منتشر شد که انتشار آن هنوز هم ادامه دارد. از سال 1665 که می‌توان آن‌ را آغاز رسمی ارتباطات علمی به شیوه مدرن نامید، پیوسته بر تعداد دانشمندان، مقاله‌ها و نشریه‌های علمی افزوده شده است . افزایش چشمگیر انجمنهای علمی، بهبود خدمات پستی و نیز توسعه علوم و تقسیم آنها به زیرشاخه‌های متعدد طی سده‌های بعد،  تأثیر بسزایی بر رشد تعداد نشریه‌های علمی داشت. هم‌اکنون انتشار نشریه‌های علمی تکامل یافته و  به بلوغ رسیده است.
همانطور که در بالا گفته شد انگلستان به آبهای آزاد و دریای مانش متصل است که این دسترسی موقعیت خوبی را از لحاظ اقتصادی و تا حدودی نظامی برای این کشور فراهم آورده که به توسعه هر چه بیشتر اقتصادی و نظامی انگلیس منجر شده است.
انگلستان دارای مستعمرات متعددی بوده و هم اکنون برخی از این کشورها هم چنان تحت سلطه این کشور هستند. یکی از کشورهای مستعمره انگلستان هندوستان بوده است
یکی از دلایل صنعتی شدن انگلستان به لطف نابودسازی ظرفیت‌های تولیدی هندوستان تضمین شد . در سال 1699 دولت انگلستان واردات پارچة پشمی از ایرلند و در سال 1700 واردات پارچه کتان از هندوستان را ممنوع کرد.
1)علت هر دو این ممنوعیت‌ها بهتر بودن آن محصولات نسبت به محصولات تولید شده در انگلستان بود .
با توجه به آن که پایه انقلاب صنعتی ، صنعت نساجی بود انگلستان اگر به سراغ ممنوعیت واردات نمی رفت نمی‌توانست
اقتصاد جهان را در سیطرة خوددر آورد.در سراسرقرن هیجدهم و نوزدهم هندوستان باید مواد خام مورد نیاز تولیدکنندگان
انگلستان را تامین می کرد و حق نداشت محصولاتی تولید کند که با محصولات آنها رقابت کند.
2)انگلستان ثروتمند است چون هندوستان فقیر شده است.
3)یک شرکت پشتیبانی فنی به تازگی در بنگلور هندوستان برای800شغل آگهی استخدام انتشارداده‌است و87000نفربرای استخدام پذیره نویسی کردند.
4)مراکزکال سنتر یا برخوانی انگلیسی انتقال یافته به هندوستان می‌توانند کارکنان خودرا ازمیان زیباترین،صبورترین، سربه ‌راه‌ترین وباهوش‌ترین‌ها دست‌چین کنند.
بهره‌گیری شرکت‌های چندملیتی ازکارگران جاهای دورافتاده جهان، برای کاستن ازهزینه‌هاپدیده تازه‌ای نیست، اما آن چه که تازگی داردتهدید امنیت شغلی طبقه متوسط کشورهای ثروتمندتوسط نیروی کارکشورهای فقیراست.درماه اوت اسنادی به مطبوعات انگلستان درزکردکه براساس آن دست‌کم30000شغل دررده‌های مدیریت صنایع مالی وبیمه‌ای انگلستان طی پنج سال آینده به هندوستان انتقال می‌یابد.
5)درهمان ماه اوت شرکت پژوهشی فارسترآمریکا پیش‌بینی کرد ایالات متحده تاسال2015میلادی3/3میلیون شغل مربوط به کارگران یقه‌سفید را ازدست خواهد داد.
6)اکثراین شغل‌ها راهی هندوستان می‌شوند.بیش ازنیمی از این شغل‌ها عبارتند از: کارهای فروپایه‌ای مانند داده‌آمایی ومنشی تلفن. بقیه هم به مدیران، بیوتکنسین‌ها، معماران، طراحان وحقوق‌دانان می‌رسد.
7)برای نخستین باردرتاریخ طبقات متخصص وحرفه‌ای، انگلستان وآمریکادرمعرض رقابت مستقیم همتایان خوددرکشوری دیگرقرارگرفته‌اند. درچندسال آینده بعید نیست عطش بازرگانی آزاد وجهانی‌سازی، احزاب انگلستان ونمایندگان رسانه‌ای‌شان را وادار به فروکش کند زیرا بازرگانی آزاد تا زمانی خوب است که دیگران را از کار بی‌کار کند.
8)ازطرف دیگرآسیب‌پذیرترین قشردر انگلستان بر اثر از دست رفتن شغل‌هایی که قرار بود مرهم دردها‌یشان باشد لطمه شدید می‌خورند. به طورتقریبی دوسوم کارکنان مراکز برخوانی را زنان تشکیل می‌دهند.
9)بنابراین فاصله جنسیتی باز هم تشدید می‌شود. باکاهش امنیت شغلی، شرکت‌های چند ملیتی می‌توانند شرایط استخدامی شدیدتری رادرخواست کنند شرایطی که پیشاپیش نیزدر انگلستان توام با بهره‌کشی شدید بوده‌ است.
10)امروزه در هندوستان قابلیت وانهادن هویت خود و درآمدن به هویت دیگران بازارداغی پیدا کرده ‌است زیرا شرکت‌های چند ملیتی نیز مانند اسلاف استعمارگرخود خواستار آن هستند که کارگران‌شان مانند کارگران انگلستان کارکنند، همان لهجه را داشته ‌باشند، همان پسندها را داشته ‌باشند و همان دلبستگی‌ها را.
حاصلخیزترین و پرجمعیت ترین مناطق انگلستان اطراف رودهای این کشور است که مناطق مناسبی را برای کشاورزی این کشور فراهم آورده و به دلیل آب و هوای معتدل و مرطوب این منطقه و میزان بالای بارندگی سالانه 76 درصد زمینهای بریتانیا را قابل کشت کرده است. تولیدات این مناطق در حدی هستند که علاوه بر تامین نیازهای داخلی به خارج از کشور نیز صادر میشوند. محصولات مهم کشاورزی بریتانیا: غلات، چغندرقند، گندم، جو، سیب زمینی، گوجه فرنگی، نیشکر، میوه و سبزیجات است و چراگاههای دائمی این منطقه که در آن ها گوسفند، گاو، خوک و طیور پرورش می یابند نیز به همراه صیادی و جنگلداری جایگاه ویژه ای در اقتصاد این کشور دارند. که با نگاهی به محصولات تولیدی و دامی و خودکفایی این کشور از لحاظ کشاورزی و دامداری و...و صادرات این قبیل تولیدات به خارج یکی دیگر از عوامل توسعه یافتگی بریتانیا را درمی یابیم.
یکی دیگر از علل توسعه این کشور که بسیار مهم میباشد ذخایر غنی است شامل: زغال سنگ که در صنعت تولید برق به کار میرود، نفت و گاز طبیعی که در مراکز صنعتی، تجاری و مسکونی به مصرف میرسند و منیزیم، فسفات، مس و آنتیموان. صادرات این کشور علاوه بر لبنیات و گوشت که در بالا ذکر شد شامل: کالاهای الکترونیکی، غلات، تنباکو و نفت میباشد. انگلستان در صادرات از خدمات یک شبکه حمل و نقل بسیار گسترده بهره مند است.
 ازمهمترین صنایع انگلستان روی هم رفته میتوان به: آهن و فولاد، وسایل مهندسی، کشاورزی، ساختمانی، راهسازی، ماشین و هواپیماسازی، منسوجات، شیمیایی و تولیدات غذایی و نظامی اشاره کرد.
یکی دیگر از دیلایل توسعه یافتگی انگلستان یا بریتانیای کبیر را می توان در میزان سواد مردم این کشور جستجو کرد. طبق آخرین آمارهای گرفته شده میزان افراد باسواد در انگلیس 100% است. اگر دقیقتر این موضوع را مورد بررسی کنیم میبینیم که سنین اجباری تحصیل در انگلستان 5 تا 16 سال است و بعد از آن دوران کالج و دانشگاه آغاز میشود. که بیشتر افراد تمایل به ادامه تحصیل در دانشگاه را دارند. نکته جالب دیگر در اینجا است که در انگلستان 92 دانشگاه وجود دارد که همگی معتبر میباشند اما در این میان چند دانشگاه با شهرت بین المللی وجود دارد که این شهرت را مدیون سطح بالای تدریس و استفاده از فنون جدید و کارآمد در دروس است از این دانشگاهها میتوان به دانشگاه آکسفورد و کمبریج نام برد که هر ساله از تمام نقاط جهان دانشجویان تازه ای را میگیرد. و دانشمندان و کارشناسان زیادی را پرورش داده تا بتوانند به کشور خود و به خصوص به انگلیس خدمت کنند و برای توسعه هر چه بیشتر کشورشان بکوشند. به این ترتیب یکی دیگر از دلایل توسعه یافتگی در                 
بریتانیا در کیفیت و بالای تحصیل آن است.
انگلستان جزء کشورهایی به حساب می آید که به توسعه همه جانبه دست یافته است یکی از ابعاد توسعه انگلستان در توسعه اقتصادی آن است.بیش از یک پنجم نیروی کار بریتانیا در بخش صنایع تولیدی اشتغال دارند. صنایع مهم شامل آهن و فولاد، وسایل نقلیه موتوری، الکترونیک و نساجی و پوشاک، هواپیماسازی و کالاهای مصرفی است.
صنایع انگلستان شدیدا به واردات مواد خام وابسته است. این کشور از لحاظ تولید نفت از دریای شمال خودمفاست و ذخایر مهم گاز طبیعی و زغال سنگ دارد. مشخص است که بهره مندی از چنین ذخایر گران قیمتی تا چه اندازه یک کشور را کمک میکند تا بتواند راحتتر رو به جلو حرکت کند.
از آنجایی که انگلستان از نظر تجاری کشور مهمی است، لندن یکی از بزرگترین مراکز بانکداری، مالی و بیمه در جهان است، و درآمدهای نامرئی این خدمات سهم مهمی در صادرات  دارد. که موفقیت در امر صادرات یکی از کلیدهای موفقیت رسیدن به توسعه همه جانبه و پایداری در این مقام است.
توریسم منبع مهم دیگری از درآمد ارزخارجی است، همه ما به این امر واقف هستیم که برای رشد و توسعه یک کشور باید از همه قابلیتهای آن کشور برای کسب درآمد و ذخیره آن برای استفاده در پروژه های مهم استفاده کرد. از جمله جاذبه های توریستی انگلیس میتوان به سنگهایی به نام استون هیج اشاره کرد که اسرار زیادی در خود دارد.
یکی دیگر از مسایل مهم در حفظ توسعه کشور بریتانیا نیروی نظامی این کشور است به حفظ قدرت آن کمک شایانی دارد.
 با گذشت سالیان درازی از دوره استعمار هنوز 51 کشور جهان البته در قالب اتحادیه کشورهای مشترک المنافع پذیرای ریاست ملکه انگلستان بر این اتحادیه هستند و ریاست حکومت 17 کشور عضو این اتحادیه رسما به عهده انگلستان است. باقی کشورها نیز از لحاظ حفاظت دفاعی، روابط خارجی و تامین امنیت داخلی تحت حوضه اختیارات انگلستان هستند.