امتياز به دول روس و انگليس

دولت وقت تهران در 20بهمن سال 1291 هجري خورشیدی (فوريه 1913) به فاصله يك هفته امتياز ايجاد راه آهن آذربايجان و استخراج معادن طرفين آن را به روسيه و عينا چنين امتيازي را درخوزستان به علاوه اسكله ها و باراندازهاي خرمشهر به انگلستان واگذار كرد كه آغاز جنگ جهاني اول در سال بعد، استفاده از هر دو امتياز را دچار مشكل ساخت و در سال 1917 دولت تزاري روسيه از ميان رفت و همه امتيازهاي اكتسابي آن دولت ابطال شد. مورخان بکاررفتن عبارت "استخراج معادن طرفین خطوط راه آهن" را بدون تعیین طول و عرض محدوده، غفلت و یا خیانت مقامات مربوط وقت ذکر کرده و نوشته اند که این امتیازها که به دلیل تغییر وضعیت جهان عملی نشد نه تنها مغایر منافع ملی بلکه خارج از وظایف یک و یا چند مقام دولتی بود.